Bir Ramazan’a daha ulaşmanın buruk sevincini yaşıyoruz. Ülkemiz büyük bir felaketi yaşadı. Deyim yerindeyse tabiat insanlara, kendisiyle birlikte kurallarına göre yaşanılması gerektiğini acı bir şekilde hatırlattı.

Bu öyle bir acıydı ki bütün evlere, yüreklere kor gibi düştü. Evler ve yuvalar bir bir harap oldu. Tahribat büyük, toparlanıp yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. Nerede hata yaptık diye kendi kendimize hayıflanıyoruz. Bunun altından nasıl kalkabiliriz diye düşünüyoruz. Adeta hiç geçmeyecek bir acı, bitmeyecek bir elem gibi önümüzde duruyor.

Depremin yanı sıra bazı illerimizde de sel felaketi yaşandı yine canlar gitti. Elbette aynı acıları bir daha yaşamamak için bazı şeyleri sorgulamak zorundayız. Felakete davetiye çıkarırcasına, dereleri ıslah etmeden imara izin veriyoruz. Fay hattına ev yapıyoruz. Bu evleri daha fazla kazanma hırsıyla kat kat yapıyoruz. Depremin meydana getireceği tahribatları ve yıkımları hafife alıp, yeterince tedbir almıyoruz.

Başımıza gelen birçok felaketi, gerekli tedbirleri almadan geçiştirip aynı hataları tekrarlayıp duruyoruz. Tevekkülü ise tembellik aracı olarak kullanıyoruz. Dere yatağına ev yapıyoruz. Sonra da Allah’tan bize acımasını bekliyoruz. Unutmayalım ki Sünnetullah yasalara bir atıftır, kurallara uyun demektir. Allah Sünnetullah’ta değişiklik yapmaz. Bu nedenle Allah’ın âlemle münasebetini iyi bilmek zorundayız. Yoksa yaşadığımız bu acılar tekrar eder.

Halen de ders alınmış gibi görünmüyor. Şehirleşme konusunda işi profesyonellere bırakmıyoruz. Büyük pastadan nasıl pay kaparız, ihaleleri nasıl alır paylaştırırız hesabındayız, işi ehline vermiyoruz. Bunu yapmayınca da problemler, belalar ve musibetler başımızdan eksik olmuyor.

FİZİKSEL VE RUHSAL REHABİLİTE

Ramazan ayı böyle bir kaos ortamı içerisinde sessizce kapımıza geldi. Bir ay boyunca oruç ve diğer ibadetleri yerine getirmeye çalışacağız. Ramazan fiziksel ve ruhsal olarak rehabilite olmamızı sağlayacak bir aydır.

Sadece deprem bölgesinde değil, tüm ülkede bu manevi atmosfere ihtiyacımız var. Özellikle de depremde maddi-manevi büyük kayıplar yaşayan insanların acılarını dindirecekleri, yaralarını rehabilite edebilecekleri bir havayı teneffüs edip, Allah’ın muhabbetiyle, rahmetiyle doldurulacak bir ay olur.

Bu Ramazan diğer Ramazan’lardan biraz daha farklı olarak kardeşliği daha fazla düşünme vakti olacak. Bu Ramazan’da halen çadırlarda kıt kanaat geçimini sağlayan, yakınlarını kaybetmiş, serveti yok olmuş insanlar var. Bunlara yardımcı olacağız. Paylaşımı, kardeşliği daha bir hayatımızda önceleyeceğiz.

İbadetlerimizi büyük bir huşu ve samimiyetle yapmak durumundayız. Nefis muhasebesi yaparak, kendimizi hesaba çekeceğiz. Nerede hata yaptık? Bir daha tekrarlamamak, ciddi bir nefis terbiyesi yaparak kendimizi hesaba çekmek durumundayız.

Son dönemde yaşadığımız felaketlerde insanın emeği çok fazla. Çünkü Allah insana zulmetmez. Kur’an’ın birçok yerinde Allah insanın doğaya, tabiata zarar vermemesi gerektiğini hatırlatıyor.

Evet, buruk ama geleceği inşa edecek bir oruç mevsimine giriyoruz. Temenni ederiz ki bu Ramazan yaralarımızı saran, bizi tekrar hayata bağlayan bir dönem olur. Rahmetiyle, bereketiyle, inayetiyle, sonsuzluk gücünü keşfetmemizi ve anlamamızı sağlar. Allah’a olan bağlılığımız biraz daha pekişir/perçinleşir.

BENLİĞİMİZİ İNŞA ETME VAKTİ

Bu deprem ve felaketler aslında Allah’ın sonsuz güç ve kudreti, azameti karşısında ne kadar zayıf, güçsüz ve çaresiz olduğumuzu, Allah’ın inayetine, rahmetine ne kadar çok muhtaç olduğumuzu gösteren önemli derslerden birisi olsa gerek. Ramazan’ı bu dersi almanın da bir parçası olarak idrak edeceğiz.

Allah’a iman etmenin aslında onun bize verdiği kuralları, uyarıları dikkate almak, kaderi doğru anlamak, âlemle ilişkilere düzgün yön vermek gibi hususları algılamamız, anlamamız ve bunu sıkça tefekkür etmemiz için önemli bir not olarak karşımızda duruyor.

Evet, Ramazan’da yeme içme ve bedeni arzu ve isteklerden uzak kalırsak farz ibadetimizi yerine getirmiş olur ama onun rahmetinden yeterince faydalanmış olmayız. Ramazan’ın feyzi, bereketi ancak orucu bütün benliğimizle tuttuğumuz takdirde gerçekleşir.

Peygamber Efendimizin buyurduğu gibi Allah’ın kötülükleri terk etmeyenin aç ve susuz kalmasına (oruç tutmasına) ihtiyacı yoktur.

Bu nedenle; Ramazan Kur’an ayıdır, infak ayıdır, zekât ayıdır, kardeşlik ayıdır. Ramazan’ın manevi ruhu bütün benliğimize işlemeli; iftarıyla, sahuruyla, teravihiyle, infakıyla, mukabelesiyle ayrı ayrı yaşanıp, hissedilmelidir.

Doç. Dr. Necmettin ÇALIŞKAN 23.03.23

Bugünkü yaşadığımız siyasi süreçte -iyi niyetli olanları bir kenara bırakıyorum- Saadet’in bu kadar tasfiye edilmesine, baskılara maruz kalmasına ve dışlanmasına rağmen bu kadar zaman sonra siyasette “oyun kurucu” olması birilerini rahatsız ediyor.

Saadet’in tabanı, yönetimin ihanet içerisinde olmadığını bildiğinden ve ihlasla hareket ettiğine inandığından, aldığı bütün kararlarına itaat edip destek veriyor. AK Parti veya başka bir partiyle de iş birliği yapılsaydı yine baş üstüne diyecekti.

Bugün Saadet’in belirleyici rol üstlenmesinden rahatsız olanlar ne sağcı-solcu ne liberal ne de başka bir kesim. Sadece eski Refahlılar, yani bizimkiler/aramızdan ayrılan kardeşlerimiz.

Ömründe Saadet Partisi’ne hiç oy vermemiş, -oy vermek nasip olmamış- kendini Millî Görüşçü olarak adlandıran deyim yerindeyse Millî Görüş nostaljisi yaşayanlar, bu durumdan rahatsız oluyor. Gönül bağınız bulunsa bile hiç oy vermediğiniz bir parti için asıp kesmeye, kırıp dökmeye hiç gerek yok. Samimiyetinizi tartışmıyoruz ama bırakın herkes kendi partisini yönetsin.

Dost/düşman herkesin bildiği bir gerçek var ki; “Saadet’in içinde bulunduğu herhangi bir yapıdan bu ülkeye asla zarar gelmez.” Bu gerçeği cümle âlem bildiği ve kabullendiği için Saadet, bu süreçte bu kadar etkin oldu. Bu sebepledir ki, ittifak bileşenlerinden hedefe konan sadece Saadet var. Yıllarca kol kola yürüdükleri adamların karşılarında olmalarından hiç gocunmuyorlar. Onları ihanetle suçlamıyor, sadece Saadet’in pusula oluşuna öfkeleniyorlar.

Halk oy vermese de gönlünde Saadet’in ayrı bir yeri var. Herkes hakkını teslim eder, duruşunu takdir eder.

İTTİFAKLAR VE ÜÇLÜ BLOKLAR

Bugün mesele, aday meselesi de değildir. Ali inecek Veli binecek, Ahmet gidecek Mehmet gelecek hiç değildir. Devlet yönetiminde siyasi partiler, fikirler ve kadrolar vardır. Şahıslar, sembolik anlam ifade eder.

İki ana ittifak bloku, üçlü temsilden müteşekkildir. İçinde tarih boyu “karanlık derin adamların” olduğu blok mu yoksa Temel Bey’in olduğu Saadet’li blok mu bu ülkeye hayır getirir? Esas sorulması gereken soru bu olmalıdır.

Kaldı ki AK Partili dostlar açısından şunu söyleyebiliriz. Birinci AK Parti döneminde Genel Başkan Erdoğan’ın arkasında bulunan Abdullah Gül, Bülent Arınç, Ali Babacan ve Ahmet Davutoğlu gitti yerine ikinci AK Parti dönemi geldi. 15 Temmuz sonrası oluşturulan bu dönemdeki fotoğraf karesinde hangi isimlerin olduğu herkesin malumudur.

Aslında 28 Şubat’ın aktörleri bugün de aktifler. Sembolik olarak tepede duran ismin bir yaptırım gücü yok. Yirmi yılı aşkın süredir iş başında bulunan kişinin yaptırım gücü olsaydı şimdiye kadar belki de neler yapmazdı ki? Ama gücü yok, bir blokajın esareti altında.

Kamuoyunda dillendirilen, bir partinin “tek başına iktidara geldiğinde olması muhtemel bütün kötülüklerin bugün fazlasıyla varlığından” habersizler; görmek, duymak, bilmek ve inanmak istemiyorlar. Köşeye sıkışınca da kendilerince her şeye kılıf uyduruyorlar.

İKİ PARTİLİ SİSTEM

2018 Anayasası ile artık Türkiye’de siyaset iki bloktan oluşmak zorunda. Çünkü çok partili hayat, biraz daha özgürlük ve farklı seslerden oluşuyordu. Her dediklerini kabul ettiremiyorlardı. Ama iki partili sistem; dış güçler açışından çok daha elverişli ve kullanışlı. Ya yazı gelecek ya tura!

Bu nedenle bugün siyasette tek başına değil, iki bloktan birinde olmak zorundasınız. Sistemi bu hale getirenler utansın. Buna alet olanlar; Türkiye’nin kalkınacağını, coşacağını hatta süper güç olacağını, dünyanın bilmem kaçıncı en büyüğü olacağını söyleyip halkı avutanlar ve bu sisteme mahkûm edenler utansın.

Muhafazakâr seçmen, ideolojik yaklaşım ve kazanımlar üzerinden siyasete yaklaşıyor. Ekonomi, hukuk, eğitim, dış politika ve sosyal alanlardaki büyük fiyasko ve başarısızlıkları görmek istemiyor görmezden geliyor. Çünkü “ne olursa olsun bizden olsun” gibi anlamsız bir saplantı içindeler. Herkesin malumu ki ülkede büyük bir enkaz var. Bu enkazı mevcut hükümet ortadan kaldırabilecek olsaydı bu durumda olmazdık. Bu enkaz elbirliğiyle kaldırılmalı ve tek kişiye emanet edildiğinde ülkenin ne hale geldiğini yaşayarak gördük.

Nitekim son dönemin en önemli sınavı depremdi. Devletin asli görevi vatandaşın güvenliğini sağlamak ve onu korumakken bu görev yerine getirilemedi. Ancak 72 saat sonra müdahale edilebildi. Bunu da helallik isteyerek kapatmaya çalışıyorlar. Aynı şeyi başka bir iktidar yapsaydı ne olurdu?

Saplantıları bırakıp şu gerçeği itiraf etmeli ki; “Sorunların çözümü; ancak içinde Saadet’in bulunduğu konsensüs ve ortak akılla mümkündür!”

Doç. Dr. Necmettin Çalışkan 16.03.23

Millet İttifakı, yayınlamış olduğu mutabakat metni ile; tam bağımsız, hak ve hukuku üstün tutan, şeffaf, denetlenebilir ve kendi içerisinde otokontrolü sağlayacak bir sistem kuracağını vaat ediyor.

Artık kişilerden çok sistemin üstün tutulduğu ve geleceğe daha güvenle bakılmasını sağlayacak bir mutabakat metni ilan edildi. Kendi içinde geliştirilebilecek birçok maddeyi ihtiva eden metinde öne çıkan bazı hususları değerlendirmekte ve bu minvalde kamuoyunu aydınlatmakta yarar görüyoruz.

YÖNETİM

Öncelikle mutabakat metni, “şahıs” devletine son vermeyi vaat etmesi bakımından oldukça önemlidir. Nitekim topyekûn ülkeyi etkileyecek ve tehlikeye atabilecek kararlar ancak güçlü bir “parlamenter sistem”in tesisiyle engellenebilir. Böylece ülke, tek adam aklıyla değil, kolektif bir oluşumun aklıyla yönetilir. Kişilerin sübjektif ve tarafgir davranış ve kararlarının kontrol altına alınabilmesi devletin bekası açısından çok değerlidir.

Mevcut sistemde bakanlıkların il müdürlüklerine, valiliklerin parti il başkanlığı seviyesine indirilmiş olduğu utanç verici bir gerçektir. Bununla birlikte tarihte çokça örneğini gördüğümüz, yakın zamanda da Putin ile somutlaşan bu tarz yönetimlerin vereceği zararlar, ancak ortak aklın devrede olduğu bir yönetim sistemiyle bertaraf edilebilir. Bu şekilde daha sağlıklı kararların alınabileceği ortadadır. Öte yandan Seçim barajının düşürülmesi bu itibarla önemlidir. Zira temsil gücü yüksek demokrasilerin başarısı her platformda kendini göstermektedir.

HUKUK

Bir devletin olmazsa olmazı ve en hayati organıdır. Yıllarca tek adam rejiminde bütün hukuksal uygulamaların tersyüz edildiğini düşünürsek metinde yer alan kararların ne kadar gerekli olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Evrensel hukuk ilkelerinin öncelendiği ve hâkimlerin/savcıların denetlenebilir olduğu ve bulandırılan hukukî süreçlerin şeffaf karar alma sürecine evrilmesi gerektiği herkesin malumudur.

Dolayısıyla mutabakatın vaat ettiği yeni sistem, özel yetkili mahkemelerle her türlü usulsüzlüğün kılıfına uydurulduğu, kaotik guguk sisteminden hukuka geçişin ilanıdır. Bu nedenle KHK’ların bezdirdiği adalet sisteminin ıslahı bakımından metindeki vurgular gayet isabetlidir. KHK mağdurlarının konusu yalnızca FETÖ üzerinden değerlendirilemeyecek kadar önemlidir. Zira sistem kökünden çürümüş durumda olduğundan, düzeltilmesi adına atılacak her adım değerlidir.

EKONOMİ

Son yıllarda dünyayı da derinden etkileyen salgın sürecinin oluşturduğu ekonomik buhran, en çok da ülkemizi etkilemiştir. Burada hükümetin karar alma sürecindeki yetersizliği ve affedilemez hataları ekonomiyi derinden yaralamıştır. Ülke enkaza dönmüş ve milletçe borç batağına sürüklenmiştir. Bu kaotik durumdan kurtuluşun yolu “üretimin artırılması” ve göz göre göre düşürülen Türk Lirası’nın değerini yükseltmekten geçmektedir. Nitekim metinde yer alan kararlar “ülkenin zenginliğinin birkaç kişi ve şirket” arasında el değiştirmesini önlemeyi amaçlamaktadır.

Yerli üretimin desteklenmesi şarttır. Ülkenin açık bir pazar haline getirilip alım gücünün dibe çekilmesi ve zenginliğin tabana yayılamıyor olmasının önüne geçmek bakımından mutabakat metnindeki kararların acilen hayata geçirilmesi gerekmektedir. Özellikle “Kur Korumalı Mevduat” sistemi gibi ülkenin kaynaklarının haksız bir şekilde birilerine aktarılmasına neden olan büyük hatadan dönülmesi şarttır.

Kanal İstanbul başta olmak üzere sadece ranta dayanan ve ekonomiye hiçbir faydası olmayan projeler sonlandırılarak yerine daha yararlı ve ekonomiye direkt etki edecek projelerin hayata geçirilmesi elzemdir. Bu bağlamda mutabakatta yer alan tarım ve hayvancılık ile ilgili alınan kararlar oldukça yerindedir. Değeri ileriki yıllarda daha iyi anlaşılacaktır.

Kamuda “çoklu maaş” döneminin sonlandırılması ve Varlık Fonu’nun kapatılması, ülkenin varlıklarının belli kişilere peşkeş çekilmesini önleyecektir. Bu durum, vicdanları yaralayan bir konudur. Şeker başta olmak üzere temel besin maddelerinin devlet garantisi ile tekrar üretilecek olması da ayrıca vurgulanması gereken bir husustur. Ayrıca gıda fiyatları ürkütücü boyutlara ulaşmıştır. Bu fiyatlar üzerindeki tekelin kaldırılması ancak bu yolla mümkündür. Zira konu “ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler, porsiyonları küçültsünler” boyutuna geçmiştir.

SAĞLIK

Şehir hastanelerinin hantallığı ve binaların sürdürülemez bir beton yığını haline geldiği açıktır. Bunların ıslahı ve yüklerinin azaltılması açısından kapatılmış olan devlet hastanelerinin tekrar hizmete açılması özellikle şehir hastanelerine uzak mahalle ve bölgelerde oturan insanların sağlık hizmetine ulaşması bakımından önemlidir.

Sağlık çalışanları ve hemşireler için yapılması planlanan iyileştirmeler de hizmet kalitesini artıracaktır. Sağlık çalışanlarının ötekileştirilmeden kendini değerli hissetmeleri sağlanacaktır.

EĞİTİM

4’lü eğitim sisteminin yerine getirilmesi planlanan 1+5+4+3 sistemi pedagojik açıdan daha doğrudur. Uzun süreli zorunlu eğitimin olumsuzlukları ortadayken   mevcut sistem gelişim psikolojisine aykırıdır. Eğitim, ciddi manada ihmal edilmiş görünmektedir. Bununla ilgili alınacak olan her türlü iyileştirme gelecek planlaması açısından hayati öneme haizdir.

KPSS ve benzer merkezi sınavların güvenliği ve değeri vurgulanmıştır. Bu noktada mülakat zulmüne son verilmesi yerinde bir karardır. Bir bakıma nepotizm yasası denilebilecek kamuda akraba istihdamının önüne geçilecek olması önemli bir müjdedir. Merkezi Sınav Sistemi şaibelerden bir türlü kurtulamamıştır. Bu metin ile gençliğin adalet ve şeffaflık beklentisi sağlanacaktır. Üniversiteleri YÖK’ün tasallutundan kurtarmak ve akademisyenlerin üniversitelerin yönetiminde söz sahibi olması da ayrıca önemli bir husustur.

DIŞ POLİTİKA

İsrail-Filistin arasındaki çözümsüzlüğe karşı iki devlet vurgusu Saadet için pek kabul edilebilir gibi görünmese de kısa vadede Filistin’in güçlendirilmesine hizmet edecekse değerlendirilebilir. Zaten HAMAS da işgalcilerin 1967 sınırına dönmesini talep etmektedir. Bu madde bağlamında alınacak kararlarda Filistin’in bağımsızlığının vurgulanmış olması önemli bir gelişmedir.

Dış politikada yürütülen agresif ve hamasete dayalı tutum yerine barışçıl ve gerçekçi çözümlerin vaat ediliyor olması da önemlidir. Bu aynı zamanda mülteci krizinin çözümü açısından da olmazsa olmazdır. Sınır güvenliğimiz bir beka sorunudur ve ciddiyetle ele alınmalıdır. Yabancı düşmanlığı yapılmadan rasyonel ve insancıl çözümlerin hayata geçirilmesi Millet İttifakı’nın önceliğidir. Başta Aselsan olmak üzere savunma sanayisine yatırımlar güçlendirilerek devam edecektir.

AB’ye üyelik konusu kendi milli ve manevi değerlerimizden ödün vermediğimiz ölçüde değerlidir. Zira üyeliğin muhtevası evrensel hukuk ilkelerinin hayata geçirilmesi üzerinden sürdürülecekse destek verilmelidir ki, metindeki vurgu da bu yöndedir. Türkiye, kendine has karakteristiği ile vazgeçilmez bir konuma ve yüksek değerlere sahip bir ülkedir.

GÜVENLİK

Genelkurmay ile ilgili alınan kararlar eski askeri vesayeti hortlatabilir endişesine neden olsa da güçlü ve bağımsız bir parlamenter sistemde askeri vesayetin etki etmesinin mümkün olmadığı ortadadır. Demokrasinin, hak ve özgürlüklerin teminat altına alındığı hiçbir sistemde askeri vesayet etkili olamaz.

Askeri vesayetin etkili olduğu sistemler, daha ziyade hukukun yozlaştığı ve demokrasinin devre dışı kaldığı ülkelerdir. Ayrıca şu anki durum daha kaotiktir. Zira savunma bakanı, parti il başkanı gibi hareket etmek zorunda bırakılmıştır. Nitekim parti gençlik kollarıyla toplantılar yapılmaktadır. Sınırları belli ve hukuki olarak da teminat altına alınan bir askeri sistem zarar değil, yarar getirir ki bu beka sorununa dair en etkili yöntemdir.

Tank-Palet fabrikası başta olmak üzere Türk Telekom, Turkcell, limanlar ve havaalanları gibi hayati öneme sahip yerler hızla millileştirilecektir. Her durumda yerlilik ve millilik vurgusu yapanların devleti getirdiği durumun izahı yoktur. Askeri liselerin ve harp akademilerinin tekrar açılması ordunun ihtiyaç duyduğu kalifiye eleman ihtiyacını karşılayacaktır.

Bununla birlikte iş hayatı, ailenin korunması, çevre (ormanlar ile ilgili alınan kararlar), nükleer enerji, uyuşturucu ile mücadele, TRT ve AA’nın özelleştirilmesi, KYK kredilerinin ve bursların artırılması, eğitimde KDV indirimi, YÖK’ün durumu ile ilgili alınan kararlar şeklinde uzayan bu liste açıkçası Saadet Partisi’nin bir seçim programını andırmaktadır.

Sonuç olarak; metinde yer alan bazı hususlar tartışmaya ve eleştiriye açıktır. Hükümet programı sayılabilecek bir metni Saadet Partisi tek başına hazırlasaydı bile ancak birkaç madde/başlık değişik olurdu. Millet İttifakı’nın “Ortak Politikalar Mutabakat Metni” bu şartlarda olabileceklerin en iyisi diyebiliriz.

Doç. Dr. Necmettin Çalışkan 02.02.2023

Yeni yılın girişiyle beraber kamu ve özel sektör çalışanlarının maaşlarının yeniden belirlendiği bir zaman dilimindeyiz. İşçi sendikasından kimse olmadan, kamu ve işveren temsilcilerinin katılımıyla asgari ücret açıklandı. Zam oranı piyasa beklentilerinin biraz üzerinde gerçekleşse de verilen zam yine de açlık sınırının altında kaldı.

Memur zamlarında da aynı artış umudu olduysa da açıklanan oran, beklentilerin hayli altında kaldı. Büyük gürültü kopacak diye beklenirken anket sonuçları mı yoksa “ülkede her şey bir kişinin lütfuyla gerçekleşiyor” imajı verilmek istenmesiyle mi bilinmez bir gün sonra yüzde 5 daha artırıldı. Bir gecede ne değişti?

Bütün icraatlarda olduğu gibi maaş orantılarında da yalnızca seçime endeksli, sandığa yönelik bir çalışma yapıldığını söylemeye gerek yok.

YÜKSEK ENFLASYON

İşin püf noktasında esas sorulması gereken soru şu; neden maaşlara yüksek oranlarda zam yapılmak zorunda kalınıyor? Paramızın değer kaybetmesine paralel, iyileştirmeye etkisi olmayan bu artışı zorunlu kılan nedir? Cevap herkesin bildiği gibi basit; Ülkede yüksek enflasyon var, ekonomi kötü yönetiliyor. Bütçeyi sömüren, büyük oranlarda faize akan ödemeler var. İsrafın, hesap bilmezliğin daniskası yaşanıyor. Ekonomide bir türlü dikiş tutturulamıyor, yamalar kapanmadığı gibi bilakis daha da artarak devam ediyor. Türkiye, Arjantin ve Venezuela gibi dünyada en yüksek enflasyon oranına sahip ülkelerden birisi. Böyle olduğu için de ne kadar zam yaparsanız yapın alım gücü artmıyor.

Enflasyon rakamları ilgili kurumca her maaş döneminde düşük açıklanıyor. Rakamlarla oynanıyor, manipüle ediliyor, böylelikle çalışanlara düşük zam veriliyor.

Bu noktada TÜİK gibi bir kurumun açıklama yapmasına, açıkçası kimsenin yalancı şahitliğine de gerek yok. Çarşı pazara çıkan herkes iğneden ipliğe tüm ürünlerdeki fahiş zamları hissediyor ve görüyor.

Araç muayeneleri, pasaport, iletişim gibi kamunun alacağı vergilerde/gelirlerde yüzde 100 ile yüzde 300 oranında astronomik artışlar uygulanırken, kendi ödemelerine/ödevlerine gelince maliyeye yük olacağı, hazineyi sıkıntıya düşüreceği gerekçeleriyle ince hesapların içerisine giriliyor. Keşke faiz ödemelerini de bu kadar dert edinip, çözseler.

Ülkedeki kriz maalesef palyatif tedbirlerle atlatılmaya çalışılıyor. Fiyat sabitlenerek bazı kalemler sübvanse edilerek durduruluyor. Serbest piyasa ekonomisinde bazı sektörlere ve firmalara gözdağı verilerek, tehditle fiyatları sabitlemeye çalışıyorlar. Ama nereye kadar bu gidişata dur denilebilir ki.

EYT MUAMMASI

Geçtiğimiz hafta Emeklilikte Yaşa Takılanların (EYT) durumu da açıklandı. Ülkede 5 milyon 850 bin çalışanı ilgilendiren EYT’den 2 milyon 250 bin kişi emekli oluyor. Bu da yine çifte standartlı bir tavrın neticesi, yansıması. Sayın Cumhurbaşkanın geçmişte yaptığı bir konuşmasında, “Seçim kaybedeceğimi bilsem bile EYT çıkmamalı, bu ülkeye ihanettir” derken, bu kararın değişimindeki niyet de ortaya çıkıyor. Belli ki burada hedef, mağdur bir kitlenin mağduriyetini gidermek, adaleti sağlamak, hakkı iade etmek değil, sadece seçim endeksli bir çaba.

Senelerdir kulak tıkanan düzenleme, apar topar gündeme getirildi. Hazineye maliyeti, sosyal güvenlik kurumuna etkisi falan bir tarafa bir gün farkla kaçırılan emeklilik -8 Eylül 1999 tarihinde işe girenle 9 Eylül 1999 tarihinde işe giren arasında- 15-20 yıl gibi bir farkın olması da huzursuzluğu ve haksızlığı beraberinde getiriyor. Bu durum yeni tepkileri doğuracak gibi gözüküyor. Halbuki kademeli bir düzen ile herkese yansıyacak bir çalışma pekâlâ yapılabilirdi ve yaş sınırı konsa bile kimse bundan rahatsız olmazdı.

Biz bir yasayla ilgili dönüşten bahsediyoruz da kamuoyu değişik alanlardaki dönüşlere alışkın. Geçmişte Sisi’ye yapılan efelenmelerin sonucunda tokalaşma, Suriye’de Beşar Esad’a savrulan tehditlere zeytin dalı uzatıp görüşme talebi gibi bütün politikalarda rahatça ‘U’ dönüşü yapıldığı gibi burada da pekala yapıldı.

 EMEKLİLER VE ASGARİ ÜCRET

Asgari ücrete verilen zam halen açlık sınırının altında ancak daha fecisi emeklilerin durumu. Emekli maaşlarının asgari ücretle orantılı şekilde sabitlenmesi gibi bir düzenlemeye ihtiyaç var. Bu kesim hayli ezdirilmiş, hayat standartlarının çok çok altında yaşamaya mahkum edilmiştir. EYT ile emeklilik hakkı elde etmiş olanlar bile alacakları maaşın düşüklüğü nedeniyle sevinemiyor ve emekli olmaktan çekiniyor. Kaldı ki emekli olanların maaşı yetmeyeceğinden ikinci bir iş yapmak zorunda kalacağı için istihdam açığının daha da artmasına neden olacaktır.

Memur, işçi ve emeklinin hakkını korumakla yükümlü sendikaların durumları da kamuoyunda tartışılır hale gelmiştir. Sendikaların renklendirilmesi(!) iktidarın arka bahçesi konumunda görünmesinden kaynaklanmaktadır. Önüne getirilen her teklife kayıtsız şartsız imza atan, üyelerin hakkını savunamayan, alınan kararları ayakta alkışlayan imajı, üyeleri açısından sorun teşkil ediyor. Sendikaları bu duruma düşürenler, yaklaşımlarıyla destekçilerini zor durumda bırakmaktadır.

Özetle, seçime ve uçuruma doğru dolu dizgin gidiyoruz. İktidar seçimi kaybedeceği korkusuyla elindeki bütün kozları oynuyor, feveran içerisinde telaşla yanlış adımlar atıyor, ülkenin geleceğini tehlikeye sokuyor. Sadece tribünlere oynuyor, ülkenin sorunlarına çözüm bulmak, kalkındırmak, refah seviyesini yükseltmek, kişi başına düşen milli geliri yükseltmek, acılara/yaralara merhem olmak, yerine günü kurtarma peşinde. Çalışanlara asgari değil insani ücret ödemek yöneticilerin temel/asli vazifesi olduğu unutulmamalıdır.

Doç. Dr. Necmettin Çalışkan 5.1.23

Bir haftayı aşkındır İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı hakkında mahkemenin verdiği kararı kamuoyu sahada ve ekranlarda tartışmaya devam ediyor. Öncelikle şunu net olarak belirtmek gerekir ki “hukuk, herkese her zaman lazımdır” ve değil ki sadece Yüksek Seçim Kurulu üyelerine, yargı mensuplarına; herhangi bir kamu görevlisine veya başka bir kimseye hakaret kimsenin özgürlük alanı değildir.

Ancak çok daha beterine, belediye başkanından daha yüksek makamlarda oturanlardan(!) şahit olduğu halde onların hiçbirisine ses çıkarılmayıp sadece muhalefetten birine yargının devreye girmesi, soruşturmaların açılıp cezanın verilmesi adalete olan güveni sarsıyor.

Madem ceza verilecekti, karşılıklı olarak kullanılan “ahmak” sözünden değil herhangi bir idari tasarrufundan, ihalede usulsüzlük kamu zararı gibi, gerekçeyle verilseydi, inandırıcı olurdu. Çünkü kitle, her şeyi kayıtsız şartsız kabule dünden hazır.

HUKUKİ DEĞİL, SİYASİ SONUÇ

Ne var ki bugün, yargının hak ve hukuka uygun karar verip vermediğinden ziyade, kararın “siyasi sonuçları” tartışılıyor. Şu an ağzı yananlarla karşıt olup geçmişte ağzı yananlar, kararın hukuka uygunluğunu tartışmaya değer bulmuyor. Zaten kararın hukuka uygun olup olmadığı tartışma konusu değil.

Esasen üzerinde durulması gereken şey bir tripod bir kamerayla seri numarasına, plakasına, konşimentosuna kadar afişe edilen; uyuşturucu baronlarının gemilerine ilişkin herhangi bir soruşturma açılmazken, dansözlü odalarda ortaya çıkan görüntülere, yolsuzluklara ve hatta işkence suçlarına ilişkin bir işlem yapılmazken, bir belediye başkanına bu tür bir davadan hüküm giydirilmesi doğal olarak vicdanları yaralıyor.

Geçmişte de Yargıtay’daki belli mihrakların desteğiyle imam hatiplilere yönelik, başörtülülere karşı baskıcı, dayatmacı, hukuksuz, vicdanı yaralayan kararlar alınmıştı. Sanki bugün de durum pek farklı değil. Yargı hiç kimse için tehdit ve şantaj unsuru olmamalı. İktidar gücünü ele geçirenler, gidip de bunu intikam aracı olarak kullanmamalıdır.

Burada belli ki hedef, siyasi veya ideolojik olarak kendisi gibi düşünmeyen herkesten hesap sormak. Hukukun gücünü sopa olarak kullanarak   hukuksuzlukta sınır tanımama ve devletin bütün imkânlarını, bir partinin/kurumun hegemonyası altına alma gayreti olduğu görülüyor. Asıl ifade etmek istediğimiz mesele güç birilerinin elinde silah olarak kullanılmamalı.

FARKLI DÜŞÜNENLERE TAHAMMÜLSÜZLÜK

Kendileri gibi düşünmeyen herkese suçlu muamelesi yapılması kabul edilemez. Bugün anlaşıldığı kadarıyla bir suç ihdas ediliyor ve ardından cezalandırma gerçekleşiyor. Burada mesele bir şahsın yargılanmasından daha ziyade, hukukun egemen kılınmasıdır. Bu vaziyete göre güç kimde ise hukuku o silah olarak kullanacaktır imajı ve anlayışı ülkeye yarar getirmez.

Geçmişte de pek çok örneği   görüldüğü gibi bu tür bir karar insanları hırçınlaştırmaktan, kamplaştırmaktan ve bulundukları ortama konsolide etmekten başka bir işe yaramaz. Görevdeki birinin beceriksizliklerini örtmekten başka bir işe yaramaz ve tarih tekerrürden ibarettir.

Bu kararı kim, nasıl aldı bilmiyoruz. Çeşitli senaryolar yazılıyor. Sayın Cumhurbaşkanı’nın gerçekten takdir, tasvip veya telkiniyle mi alındı? Böylece bir şahsın siyasi yasaklı hale getirilip belediye başkanlığının sona ermesi, hatta muhtemel cumhurbaşkanı adaylığının bertaraf edilmesi mi söz konusu olacak? Yoksa tüm kurumları aşan birtakım derin mahfiller Sayın Erdoğan’a rağmen rakibini güçlendirecek ve Erdoğan’ı zor durumda bırakacak, vicdanlarda kabul görmeyecek karar mı aldılar, bilmiyoruz. Sonuç   her iki ihtimal de birbirinden fenadır. Sen yaptıysan kötü, sana rağmen yapıldıysa daha kötü!

Bu konuda fikir yürüten, senaryoyu yazan herkeste farklı planlar var. Hangisi doğrudur bilemiyoruz ama bildiğimiz bir şey var ki; adalet herkese her zaman lazımdır. Buradan bir mağduriyet algısı oluşturarak siyasi yasakla bir insanı kahraman yapmaya çalışmak gereksiz bir uğraştır.

Davanın sonucunu kullanarak Altılı Masa’ya sabotaj girişimi yapan   kaybeder. Burada çok karmaşık bir döneme doğru adım adım gittiğimiz net biçimde ortadadır. Netice itibarıyla toplumun huzurunu bozmaya, hukuka olan güveni sarsmaya, geleceğin karanlık olmasına ve insanları umutsuzluğa sevk etmeye kimsenin haddi ve hakkı yoktur.

Doç. Dr. Necmettin Çalışkan 22.12.22